Door werkgroep wetenschapsnieuws

Seksuele problemen bij parkinson

Seksuele problemen komen vaak voor bij mensen met parkinson. Dat kan te maken hebben met klachten zoals vermoeidheid, pijn, problemen met bewegen, angst of depressie. Seksuele problemen uiten zich anders bij vrouwen dan bij mannen. Vrouwen geven vaak aan weinig zin te hebben in seks, minder snel opgewonden te raken, en meer moeite te hebben om klaar te komen. Bij mannen gaat het meestal om erectieproblemen, seksueel niet bevredigd raken, te snel klaarkomen of moeite om een orgasme te bereiken.

Verder komt verminderd verlangen naar seks vaker voor bij vrouwen en hebben mannen juist vaker last van hyperseksualiteit. Dat is een verhoogd seksueel verlangen, obsessie met seks en vaak ook seksueel gedrag dat over de eigen of andermans grenzen gaat. Lees ook ons eerdere artikel over hyperseksualiteit bij parkinson en de invloed van DBS op het seksleven: Minder en meer seks bij parkinson - Parkinson Vereniging.

Aangezien seksuele problemen een grote impact hebben op kwaliteit van leven, is het belangrijk om te weten welke aspecten van parkinson seksualiteit beïnvloeden. Als we dat beter begrijpen, kunnen mensen met parkinson en seksuele problemen beter geholpen worden. Met name onder vrouwen is hier nog maar weinig onderzoek naar gedaan.

Resultaten van het Braziliaanse onderzoek

Bekend is dat verschillende factoren invloed hebben op seksuele gezondheid. De Braziliaanse onderzoekers wilden weten welke factoren een rol spelen bij parkinson. Daarvoor werd bij 100 vrouwen en 80 mannen informatie verzameld over allerlei kenmerken, zoals problemen bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten, vermoeidheid, zelfvertrouwen en de kwaliteit van eventuele relaties.

In het onderzoek bleken twee factoren voorspellend te zijn voor seksuele problemen bij vrouwen. Een lagere kwaliteit van relaties en slaap voorspellen een verminderde seksuele gezondheid. Bij mannen zijn moeilijkheden met dagelijkse activiteiten en depressie voorspellend voor seksuele problemen.

Verder bleek dat maar liefst 67% van de vrouwen en 57% van de mannen hun seksuele gezondheid bestempelt als ‘een heel belangrijk gezondheidsprobleem’. Desondanks gaf slechts één vrouw aan dat een zorgverlener ooit gevraagd had naar haar seksuele gezondheid, en bij mannen slechts 19%. Geen van de vrouwen kreeg ondersteuning om seksuele problemen te voorkomen of hiermee om te gaan, bij mannen was dit 5%. Een mannelijke deelnemer gaf aan: ‘het lijkt erop dat seks voor dokters alleen een vrijetijdsbesteding is, iets waar wij geen recht meer op hebben’.

Meer aandacht nodig voor seksualiteit bij parkinson

In de besproken onderzoeken werden gegevens verzameld van mensen met parkinson op één tijdstip. Daardoor kunnen er geen oorzaken voor seksuele problemen aangewezen worden. Verder namen alleen mensen met parkinson deel aan de onderzoeken. Mogelijk spelen bij mensen met en zonder parkinson dezelfde factoren een rol. Toch laten de studies zien dat er zowel in onderzoek als de klinische praktijk meer aandacht moet zijn voor seksuele gezondheid.

Het gaat echter om Braziliaans onderzoek, dus stelden we Monique Thoonsen een aantal vragen hierover. Zij werkt momenteel aan het ‘Handboek Parkinson Intimiteit en Seksualiteit’ en neemt daarvoor een vragenlijst af bij mensen met parkinson en hun partners. Daarin gaat het onder andere over het bespreken van seksuele gezondheid met hulpverleners. Volgens Monique lijkt het erop dat seksualiteit in Nederland meer besproken wordt dan uit het Braziliaanse onderzoek naar voren kwam. Mensen gaven aan hier met name met de parkinsonverpleegkundige over te praten. Dit is echter nog niet goed onderzocht en het beeld uit de vragenlijst kan vertekend zijn.

Wel lijkt het erop dat het bespreken van seksualiteit in de spreekkamer niet persé taboe is, maar dat dit uit handelingsverlegenheid vaak niet gebeurd. Sommigen gaven aan het lastig te vinden om zelf seksualiteit bespreekbaar te maken met hun partner. Dit benadrukt volgens Monique het belang dat hulpverleners hier actief naar vragen. Seksualiteit zou dus een standaard gespreksonderwerp moeten zijn voor hulpverleners, want iedereen verdient een fijn en gezond seksleven.

Monique Thoonsen heeft de opleiding fysiotherapie en pedagogiek afgerond en is gespecialiseerd in zintuiglijke prikkelverwerking. In 2021 werd parkinson bij haar geconstateerd. Als ervaringsdeskundige zorgprofessional begeleidt ze nu teams die mensen met parkinson ondersteunen. Eerder schreef ze het ‘Handboek Parkinson symptomen’. Momenteel werkt ze aan het ‘Handboek Parkinson Intimiteit en Seksualiteit’. Hiervoor verzamelt ze ervaringen van mensen met parkinson en hun partners. Wil je je ervaringen delen? Volg deze link. Meer informatie over beide handboeken vind je hier: Home - Parkinson Basics.

Besproken artikelen: