Promotie Veerle van de Wetering - van Dongen: Respiratory issues screened and explored in Parkinson's disease
3 november 2025
Op maandag 3 november 2025 verdedigt Veerle van de Wetering - van Dongen het proefschrift 'Respiratory issues screened and explored in Parkinson's disease' aan de Radboud Universiteit.
Bron: Radboud Universiteit
Samenvatting proefschrift over ademhalingsproblemen bij parkinson
Over ademhalen hoef je niet na te denken, dat doe je automatisch. Maar hoe zit dit bij mensen met de ziekte van Parkinson? Bij hen is namelijk bekend dat de aansturing van automatische bewegingen, zoals bijvoorbeeld het lopen of omdraaien in bed, zijn aangedaan. De ziekte van Parkinson (Box 1 Ziekte van Parkinson) is namelijk een hersenaandoening waarbij het aansturen van bewegingen vanuit de hersenen verstoord is. De ziekte van Parkinson komt steeds vaker voor, mogelijk door vervuiling van onze leefomgeving.
Box 1 Ziekte van Parkinson
|
De ziekte van Parkinson is een ziekte waarbij hersencellen die het stofje dopamine maken langzaam afsterven. Er ontstaat daardoor een tekort aan dopamine waardoor er verschillende problemen optreden. Zo worden bewegingen steeds trager en kleiner, wordt het lichaam stijver en kan het gaan trillen. Naast de eerdergenoemde problemen kan ook het slikken minder goed gaan, waardoor mensen zich verslikken in eten of drinken. Ook kunnen mensen met parkinson moeite hebben met praten of snel kunnen denken. De symptomen bij de ziekte van Parkinson nemen in beloop van tijd langzaam toe. Helaas is er nog geen behandeling die de ziekte kan genezen of afremmen. Wel zijn er medicijnen die de klachten als gevolg van de ziekte onderdrukken waardoor ze minder last hebben van hun klachten. De behandeling van de ziekte van Parkinson vindt plaats in een team van verschillende zorgverleners met elk hun eigen behandelmethoden: bijvoorbeeld een neuroloog die medicijnen geeft, parkinsonverpleegkundige die de zorg coördineert, psycholoog die ondersteunt bij het denken, en paramedici zoals de fysiotherapeut, ergotherapeut en logopedist die helpen om beter te kunnen bewegen, spreken en activiteiten uit te voeren. |
James Parkinson schreef als eerste een artikel over deze aandoening in 1817. Toen al merkte hij op dat de ademhaling verstoord was bij mensen met parkinson. Hij schreef “He fetched his breath rather hard”. Ondanks deze vroege herkenning van James Parkinson, is er nog weinig bekend over ademhalingsproblemen bij parkinson en worden deze vaak ook nog niet herkend. Hierdoor heeft het nog te weinig de aandacht van zorgverleners. Eerder onderzoek naar longfunctie testen bij mensen met parkinson toonde aan dat ademhaling al vroeg in het beloop van de ziekte veranderingen laat zien. Maar wat we nog niet weten is welke ademhalingsproblemen mensen met de ziekte van Parkinson zelf precies ervaren? En wat is de impact van deze klachten op hun dagelijks leven? Ook vragen we ons af of zorgverleners ademhalingsproblemen tijdig herkennen en behandelen in de praktijk?
Het doel van dit proefschrift is dan ook om ademhalingsproblemen bij parkinson beter te kunnen herkennen, begrijpen en behandelen. Zo heb ik specifiek aan mensen met parkinson gevraagd welke ademhalingsproblemen zij ervaren en wat hiervan de gevolgen in het dagelijks leven zijn. Dit heeft ons geholpen om de ademhalingsproblemen beter te begrijpen. Hierdoor konden we in een andere studie in kaart brengen hoe vaak ademhalingsproblemen voorkomen bij mensen met parkinson. Daarbij kregen we ook zicht op factoren die vaak samenhangen met het hebben van ademhalingsproblemen bij de ziekte van Parkinson. Dit helpt om ademhalingsproblemen eerder en beter te kunnen herkennen in de dagelijkse praktijk.
Tot slot hebben we de effecten van verschillende vormen van ademhalingstraining op ademhalingsproblemen in kaart gebracht zodat fysiotherapeuten en logopedisten deze trainingsvormen gerichter kunnen inzetten binnen hun behandeling. In de discussie bespreken we hoe ervoor gezorgd kan worden dat de resultaten van dit proefschrift ook daadwerkelijk toegepast wordt in de dagelijkse zorg.