De toekomst van beeldvorming van het brein voor de ziekte van Parkinson
1 april 2019
De ziekte van Parkinson (zvP) is een progressieve neuro-degeneratieve ziekte die specifieke afwijkingen in de werking en structuur van de hersenen veroorzaakt. De toekomstige technologische ontwikkelingen in de medische beeldvorming zullen bijdragen tot meer begrip van de zvP en mogelijk ook in de behandeling van de zvP. Relevante medische beeldvorming omvat beeldvorming met radioactieve tracers (nucleaire beeldvorming, Positron Emissie Tomografie, PET), beeldvorming van de werking (functionele MRI, fMRI) en de structuur (MRI) van de hersenen.
Door Werkgroep Wetenschapsnieuws
De verbeteringen in de beeldvorming kunnen op verschillende manieren worden gerealiseerd. Beeldvorming met (radioactieve) tracers wordt bevorderd door de ontwikkeling van radioactieve tracers die zich binden aan alpha-synucleïne (eiwitten die in de hersenen samenklonteren). Beeldvorming van de werking en de structuur van de hersenen wordt verbeterd met behulp van beeldvormende apparatuur met een groter oplossend vermogen (resolutie) en sterk verbeterd dynamisch gedrag (beeldsnelheid). Het onderzoeken en bekijken van diverse delen / organen van het lichaam, zoals de darmen of de kleinere hersenkernen wordt overeenkomstig verbeterd. Tevens zullen er nieuwe methoden worden ontwikkeld voor het bepalen van de aanwezigheid van het neurale netwerk in de hersenen en het beoordelen van de veranderde dynamiek van dit netwerk ten gevolge van de zvP.
Beeldvormende technieken
De zvP is uitermate geschikt voor het toepassen van een verscheidenheid van beeldvormende technieken op een en dezelfde patiënt. De recente technologische mogelijkheden in het combineren, analyseren en verwerken van de resultaten van de diverse beeldvormende technieken zullen mogelijk bijdragen tot meer begrip, betere diagnostisering (bijvoorbeeld zvP vs. parkinsonisme) en mogelijk nieuwe behandeling van de zvP (bijvoorbeeld verbetering van DBS).
Een voorbeeld is het onttrekken van biologisch zinvolle functies aan gecombineerde beeldvorming. Met multidimensionale fMRI gemeten tijdens rusttoestand kunnen parameters worden berekend die het verloop (toe- of afname) van de verbindingen in de hersenen weergeven. Deze parameters (zoals de richting en de snelheid van het verloop) zijn biologisch zinvol, omdat ze meer inzicht geven in de onderliggende anatomie en rol van dopamine in de hersenen.
Verbeterde fMRI-sequenties
Een ander voorbeeld zijn de verbeterde fMRI-sequenties, waardoor beeldvorming met een hogere snelheid en grotere resolutie mogelijk is. Hoewel wordt aangenomen dat fMRI te traag is om hersenoscillaties te meten, is ultrasnelle fMRI-scanning bij 7 Tesla in recente onderzoeken gebruikt om oscillaties in het visuele systeem te meten. Hoewel het nog onzeker is of deze signalen meer relevante informatie bevatten, is het mogelijk dat toekomstige ontwikkelingen ons in staat zullen stellen pathologische oscillaties (bijv. tremor) met fMRI te meten.
Opmerking door de Werkgroep Wetenschapsnieuws: 'Hoewel de beeldvorming en vooral de beeldsnelheid voortdurend verbetert, is het al langer mogelijk hersenoscillaties en de dynamiek van de neurale netwerken te meten met methoden zoals EEG en MEG. Deze technieken hebben een uitstekend dynamisch gedrag maar een lagere (ruimtelijke) resolutie. Onderzoek voor zvP gebruikt al langer EEG en MEG methoden om de rusttoestand parameters, tremor en netwerkdynamieken te meten.'
Bron: Journal of Parkinson's Disease vol. 8 (2018) S47-S51
Oorspronkelijke titel: The Future of Brain Imaging in Parkinson’s Disease