Bewust bekwaam versus onbewust onbekwaam

Wat ik versta onder bewust bekwaam is dat je heel bewust, willens en wetens, de goeie dingen doet en de dingen goed doet. Onbewust onbekwaam betekent dan dat je per ongeluk, zonder jezelf ervan bewust te zijn, de verkeerde dingen doet of de dingen verkeerd doet. Hoe pakt bewust bekwaam uit voor Parkinson?

Om die vraag te beantwoorden pak ik even de figuur met de weegschaal uit het onderzoek van Ascherio en Schwarzschild, dat in 2016 is gepubliceerd in de Lancet Neurology. De figuur toont factoren die de kans op Parkinson vergroten of het verloop van de ziekte kunnen versnellen (links) en factoren die de kans op Parkinson verkleinen of de ziekte kunnen vertragen (rechts).

Bewuste verbeteringen voor Parkinsonversnellers

Blootstelling aan pesticiden
Ik probeer mijn blootstelling aan natuurvreemde stoffen zoals chemische bestrijdingsmiddelen zo laag mogelijk te houden door biologisch te eten en zelf biologisch te tuinieren. Ik ben heel voorzichtig met vlooienbandjes en andere bestrijdingsmiddelen voor huisdieren. Ik probeer ook blootstelling aan chemische oplosmiddelen (lijm, verf, sommige schoonmaakmiddelen) zo laag mogelijk te houden.

Melkconsumptie
Wie kent nog de reclame van Joris Driepinter of van ‘Melk de witte motor’? Als zoon van een melkboer dronk ik jarenlang meer dan een liter chocomel per dag. Nu ben ik heel terughoudend met zuivelconsumptie. Ik probeer mijn darmflora in balans te houden met voeding en ik houd een meer mediterraan dieet aan. De balans van mijn darmflora check ik aan de hand van de zogenaamde Bristol stool chart (Bristol stoelgang kaart). En ik voeg één keer per dag extra vezels toe aan mijn voeding. Vocht, vezels en lichaamsbeweging houden ook mijn darmen in beweging.

Melanoom
Bij melanomen denk ik direct aan blootstelling aan de zon. Ik let er tegenwoordig extra op dat ik niet meer verbrand in de zon. Ik vermijd de middagzon en ik houd mijn lichaam, en dan vooral de delen die minder vaak in de zon komen, zo veel mogelijk bedekt. Ik heb nog steeds een bloedhekel aan zonnebrandcrème, maar als het niet anders kan dan gebruik ik factor 50. Ik merk ook dat het me sowieso niet goed meer lukt om lang recht in de zon te zitten. Het lijkt wel of dat extra energie zuigt.

TBI
Traumatic Brain Injury ofwel hersenschudding en andere schuddingen van de hersenen. Ik bescherm mijn hoofd met een fietshelm, althans als ik ga mountainbiken. Alleen al op de lagere school heb ik drie keer een hersenschudding gehad waarvan twee keer door toedoen van een ander. Met voetbal heb ik jarenlang (zware natte leren) ballen weggekopt, ik ben gestopt met hoofdschudden (als kind in bed) en met headbangen (als puber in de kroeg) en rugby (met onbedoelde onhandige botsingen) doe ik ook al jaren niet meer. Ik kijk het nog wel.

Bewuste verbeteringen voor Parkinsonvertragers

Roken
Misschien had ik lang geleden niet moeten stoppen met roken??? Gezien de negatieve gezondheidseffecten van roken, ga ik zeker niet opnieuw beginnen met roken.

Koffie
Ik dronk altijd vier koppen koffie per dag. Dus dat positief effect heb ik jarenlang meegenomen. In verband met hart- en vaatziekten doe ik tegenwoordig wel zuinig aan met een ongefilterde koffie vanwege de relatie met slecht cholesterol (LDL).

Uraat
Uraat betreft zout dat ontstaat uit urinezuur. Geen idee wat ik hiermee moet.

Ibuprofen
Nooit gebruikt, of in ieder geval bijna nooit. Als ik een pijnstiller gebruikte dan was het meestal paracetamol. Ik ga geen Ibuprofen slikken.

Lichaamsbeweging
Ik heb vroeger ruim voldoende lichaamsbeweging had. In mijn hersenen zijn daarbij waarschijnlijk ook volop nieuwe verbindingen aangelegd tussen de bestaande hersencellen. Momenteel is lichaamsbeweging wel kleine aandachtspuntje. Traplopen doe ik nog wel voldoende, maar fietsen zou ik weer wat meer mogen doen. Lopen (wandelen) is niet echt mijn ding, dat kost me veel te veel energie.

CCB’s
Calcium Channel Blockers. Vroeger nooit gebruikt, maar sinds ik hartpatiënt ben, krijg ik bloeddrukverlagers. Cardiologen schrijven dat gewoon standaard voor. Door Parkinson heb ik juist af en toe te lage bloeddruk (orthostatische hypotensie), wat soms tot uiting komt in de vorm van duizelingen of zwarte vlekken bij het opstaan. Ik ga geen extra CCB's nemen.

Samengevat: van de zes factoren die Parkinson vertragen zet ik alleen maar in op meer bewegen.

Genetische factoren

Ik heb werkelijk geen idee. Dit is nooit onderzocht bij mij. Mijn hersenen hebben wel eigenschappen die erfelijk zijn en die volgens mij een rol zouden kunnen spelen bij Parkinson maar dat is een eigen vermoeden op basis van mijn eigen waarnemingen. Ik heb daar nog geen wetenschappelijk onderzoek over gehoord of gezien. Omdat het alleen maar eigen waarneming is geldt dan wetenschappelijk de formulering N=1, geen controlegroep.

Van onbewust bekwaam via onbewust onbekwaam naar bewust bekwaam

Naast bewust bekwaam bestaat er ook zoiets als onbewust bekwaam; dat doen mensen continu dankzij onze zogenaamde automatische piloot. Bij mensen met Parkinson functioneert deze automatische piloot juist niet meer of onvoldoende. Je zou kunnen zeggen dat mensen met Parkinson onbewust onbekwaam zijn geworden. Dan is het dus zaak om te proberen weer bewust bekwaam te worden. Bij deze de link naar de uitzending van Het Klokhuis. De uitzending duurt 14 minuten: Het Klokhuis (schooltv.nl)

Centrale vraag is: hoe kunnen we het beweegcentrum van onze hersenen slim en bewust activeren als die aansturing niet goed meer lukt door de onbewuste aansturing via de automatische piloot.

Slim en bewust bewegen, dat klinkt dan weer als smart mobility, Smart mobility gaat in dit geval alleen niet om zelfrijdende auto's..

Zelf heb ik voor wandelen nog geen energiebesparende modus gevonden. Met mijn linkerarm trek ik mijn rechterbeen mee, en dat doe ik redelijk bewust en dat is juist wat mij ook meer energie kost. Wie weet vind ik nog een ander trucje. Enfin, fietsen blijft ook leuk en dan vooral mountainbiken: Balanceren op twee wielen op onverharde en ongelijke ondergrond met bochtjes en heuveltjes. Gelukkig komt de zomer er weer aan kan ik weer het bos in.