SPEEKSELVERLIES BIJ DE ZIEKTE VAN PARKINSON: WAAR KOMT HET DOOR? EN HOE KUNNEN WE ER MEE OMGAAN? (Verslag van André van Baelen)

Mv. Saskia van de Berg, neuroverpleegkundige, verwelkomt een 40-tal bezoekers en Logopediste Mv. Esther Schipper; Esther heeft een logopediepraktijk “Sprekend Spijkenisse” aan de Eikenlaan in Spijkenisse (0181-613626) en is al sinds 2013 aangesloten bij Parkinsonnet. Esther neemt ons vandaag mee rond het verschijnsel speekselverlies (en speekseltekort) bij Parkinson.

Esther opent met de mededeling dat bij Parkinson niet méér speeksel wordt aangemaakt, maar wel dat de slikfrequentie minder is, of dat het slikken trager of moeizamer verloopt waardoor speekselverlies kan optreden. Onderzoek (promotie- onderzoek in 2011) wijst uit dat 60% van de P-patiënten hier mee te maken krijgt. Ook lichaamshouding (bijvoorbeeld bij bukken) kan meespelen dat men makkelijker speeksel verliest. Ook het verschijnsel Hypomimie (vermindering van gezichtsuitdrukking) kan een rol spelen bij speekselverlies.

Gevolgen van speekselverlies zijn onder andere: natte kleding of druppelen op de vloer of een boek; irritatie van de huid rond de mond; schaamte en daardoor mogelijk gevaar voor sociaal isolement; ook kans op longproblemen als speeksel en voedsel in de longen terecht komt (door bijvoorbeeld bij achterover leunen).

Er worden met de aanwezigen ervaringen uitgewisseld. Behulpzaam daarbij is een vragenlijst die wordt uitgedeeld en die helpt om het euvel van speekselverlies beter te duiden: ervaart u overdag en/of ’s nachts speekselverlies? Hoe vaak komt het voor? Is er hinder bij het spreken en/of eten en drinken? Hindert het bij bepaalde activiteiten? Hoe erg ervaart u de hinder?

Hoe kunnen we de klachten verminderen dan wel er mee omgaan? Er wordt informatie uitgewisseld over het ‘oefenen met slikmomenten’. Bij bepaalde handelingen ‘bewust’ eerst slikken en dan de handeling uitvoeren; … bijvoorbeeld bij het opstaan, bukken, tuinieren, zakdoek pakken… het eerst (vooraf) slikken te koppelen aan een handeling; zodoende (cognitief) oefenen met bewust slikken (een soort trucje oefenen; een ezelsbruggetje om te letten op het slikken).

Hierna laat Esther een filmpje zien met informatie over medicamenteuze behandelingen wanneer er ernstig speekselverlies optreedt.

Tot slot informeert Esther over het tegenovergestelde, namelijk ‘te weinig speeksel’. Vaak is dit een bijwerking van medicijnen. De speekselklier is meestal nog in orde maar heeft een vertraagde reactie. Gevolgen zijn problemen met kauwen, spreken, tandproblemen. Er worden tips uitgewisseld hoe hier mee om te gaan zoals: water drinken; stukje geschild fruit knabbelen; suikervrij snoepje; mondgel; enz. Eten met speekseltekort kan ook opgevangen worden met het maken van een iets meer smeuïge maaltijd. Verder kan ook snurken het gevolg zijn van speekseltekort; hiervoor zijn weer aparte trucjes.

Als laatste wordt ook stilgestaan bij het belang van goede mondzorg.

Het was weer een leerzame middag; bedankt Esther!