Annemarie legt uit wat het project inhoudt:

De digitale neuroloog: Een objectieve meting van tremor en bradykinesie bij én door parkinsonpatiënten voor optimale therapie

Voor de behandeling van de ziekte van Parkinson is het van belang om de ernst van de klachten goed in kaart te brengen. De ernst van bewegingssymptomen zoals trillen (tremor) en traagheid (bradykinesie) kunnen op verschillende manieren onderzocht worden bij personen met de ziekte van Parkinson. Momenteel wordt dit voornamelijk gedaan aan de hand van een aantal bewegingsopdrachten, zoals met de wijsvinger naar de neus bewegen en met de wijsvinger op de duim tikken. Zo wordt het trillen in diverse houdingen gescoord en de snelheid van bewegen gescoord. Deze testen zijn ontwikkeld om een goed beeld te krijgen van de ernst van de tremor en de bradykinesie. Deze opdrachten worden door verschillende zorgverleners (neurologen, verpleegkundig specialisten, etc.) beoordeeld op verschillende momenten, vooral tijdens poliklinische bezoeken. Helaas kan het daarbij voorkomen dat een andere zorgverlener de bewegingsopdrachten net wat anders beoordeelt. Bovendien is de uitslag van de test afhankelijk van het tijdstip van meten. De bewegingsklachten kunnen namelijk sterk wisselen over de dag.

Daarom is het noodzakelijk om hiervoor een betere scoringsmethode te ontwikkelen zodat de symptomen tijdens het hele zorgtraject betrouwbaarder beoordeeld kunnen worden. Vanuit het UMCG wordt hiervoor een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd. Wij willen onderzoeken of we tijdens de opdrachten met behulp van een apparaatje (een bewegingssensor) de resultaten kunnen meten en er zo voor kunnen zorgen dat de uitslag altijd gelijk is, onafhankelijk van welke arts of zorgverlener het onderzoek doet. Tegenwoordig zijn er allerlei draagbare sensoren beschikbaar om tremor en bradykinesie te meten, bijvoorbeeld een ringetje om de wijsvinger en duim die de bewegingen registreert tijdens het uitvoeren van de bewegingsopdrachten. Helaas is deze apparatuur nog niet geschikt om in alle fasen van het zorgtraject voor personen met de ziekte van Parkinson te gebruiken. Bovendien worden deze apparaten doorgaans door zorgverleners bediend en is zelfregie door de patiënt niet mogelijk. Hiervoor zijn analysemethodes nodig die nog niet zijn ontwikkeld, ondanks de beschikbare sensoren.

Dit project richt zich op het ontwikkelen van draagbare sensoren en geschikte data-analyse technieken om de tremor en bradykinesie bij personen met de ziekte van Parkinson te beoordelen op eenduidige wijze in allerlei situaties. Het doel is een “digitale neuroloog” applicatie te ontwikkelen, die de patiënt direct kan informeren over de symptomen en het ziektebeloop, zodat deze meer betrokken is en (deels) zelf de regie in handen kan nemen. Er worden verschillende data-analyse technieken (bijv. kunstmatige intelligentie) gebruikt om tremor en bradykinesie automatisch te beoordelen. Zo zijn de metingen niet meer afhankelijk van zorgverleners.

Door het mogelijk te maken om patiënten zelf en op ieder moment van de dag te laten meten, kan het beloop van de klachten beter in kaart gebracht worden. Bovendien krijgt de patiënt meer inzicht in zijn/haar symptomen en kunnen behandelingen (op afstand) patiënt-specifiek geoptimaliseerd worden. Dit is de laatste tijd nog relevanter geworden gezien de huidige pandemie, waardoor patiënten tijdelijk niet naar de polikliniek konden komen voor het beoordelen van hun klachten en het aanpassen van de behandeling. 

Met name bij het uitvoeren van hersenoperaties en het instellen van diepe hersenstimulatie (DBS) zal deze techniek uitgangspunt zijn om te komen tot optimale symptoomreductie. Met de “digitale neuroloog” kan de patiënt waar en wanneer hij/zij wenst de klachten opmeten. We hopen zo het ziektebeloop beter in kaart te brengen en te komen tot optimale behandeling.