Door:  Jobien Wind, Marianne van der Meer en Peter Gunst 

Jacqueline van der Wielen is neuroloog en is tot mei 2022 in deze hoedanigheid betrokken bij het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem met specialisatie MS-patiënten. Zij begeleidt ook een groep mensen met de ziekte van Parkinson. Omdat zij merkte dat zij graag haar loopbaan wilde voortzetten in meer preventieve richting, koos zij ervoor om de postacademische opleiding “Integratieve Geneeskunde en leefstijlgeneeskunde“ te gaan volgen en die beroepsrichting ook te gaan praktiseren.

Wat  is het?

Integratieve Geneeskunde (IG) komt vanuit de VS vanaf 1999. Integrative Medicine in het Engels. Het richt zich op vitaliteit, welzijn en mogelijkheden in plaats van op ziekte, klachten en beperkingen. De relatie tussen behandelaar en patiënt speelt hier een heel belangrijke rol.  IG richt zich op de fysieke, mentale en emotionele aspecten van de mens omdat ze relevant zijn om ziekte en gezondheid te kunnen begrijpen. De wisselwerking tussen lichaam en geest wordt betrokken bij het voorkomen en herstel van ziekte.

Sympathiek is dat IG focust op de minst invasieve, minst toxische en minst dure methode om gezondheid te stimuleren. Ze combineert daarbij waar mogelijk, wetenschappelijk bewezen, ‘normale’ behandelingen met aanvullende behandelingen.

In het kort de pijlers van Integratieve Geneeskunde:

1. De behandelaar heeft een coachende rol en de patiënt is mede-regisseur.
2. Er is expliciet ruimte voor preventie
3. Er is plek voor bewezen effectieve en veilige complementaire behandelingen
4. Er wordt gewerkt in een gezonde omgeving

Wat zijn de leerpunten uit de opleiding voor Jacqueline van der Wielen?

“Ik  stel als neuroloog vooral diagnoses en bestrijd symptomen met medicatie, terwijl ik leer dat er met leefstijl en preventie veel winst te behalen valt, zowel om ziektes te voorkomen, als om te gaan met een chronische ziekte zoals parkinson. In de opleiding leer ik ook meer over de achtergronden van bijvoorbeeld acupunctuur en homeopathie, zodat ik echt begrijp wat de patiënt hierover vraagt, en kan nagaan of het een zinvolle en veilige behandeling is naast (of indien patiënt dit wenst in plaats van) de reguliere behandeling. Ik denk dat het voor elke medisch specialist belangrijk is om te weten waar het over gaat, en de patiënt te respecteren in de manier die bij hem of haar past om de regie over zijn gezondheid te voeren. Doel is natuurlijk om de patiënt betere begeleiding in zowel het leefstijl als ook in het medische stuk te geven om eventueel risicovolle behandelingen achterwege laten. Met leefstijl denk ik met name aan de componenten bewegen, stressbeheersing en voeding. Om een voorbeeld te noemen van voeding: bewezen is dat suikers, koolhydraten en transvetten niet goed zijn voor ieder mens. Maar hoe implementeer je deze visie in concrete patiëntsituaties? Nog een ander voorbeeld: mensen met parkinson kunnen de neiging hebben kleine pasjes te gaan nemen en een voorovergebogen houding aan te nemen. Bewezen is dat zij kunnen aanleren om grote passen te zetten. Al doende leggen zij dan nieuwe neurale banen aan. Er is dus heel veel weer opnieuw aan te leren als iemand de ziekte van Parkinson heeft.

Als integraal arts ervaar ik meer voldoening dan als neuroloog omdat ik patiënten nu handvaten kan geven om zelf de regie te gaan voeren over hun gezondheid. Ik kan meer voor ze doen dan alleen medicatie voorschrijven. Ik vind het fijn om te helpen met vragen over aanvullende therapieën of het zinvol is en veilig. Mijn overtuiging is dat een lichaam zelf veel kan oplossen maar vaak ondermijnd wordt oa door stress, alcohol, suikers en roken."

Wat zou u doen als de diagnose parkinson werd gesteld bij uzelf?

“Ik zou insteken op beweging, ontspanning, gezonde voeding, goed voelen wat voor mij werkt, maar ook het advies van mijn arts op volgen, bijvoorbeeld door 2 maanden de voorgestelde medicatie te gebruiken en dan besluiten of dit voor mij iets toevoegt. En voor mij is het bewegen, ontspanning en gezonde voeding geen groot probleem omdat ik daar vanuit preventie overwegingen nu al mee bezig ben.”

Wat hebben mensen met parkinson aan een IG neuroloog?

“Helaas zijn er buiten mij, op dit moment geen IG neurologen. En ik ga na mei 2022 starten met de opleiding tot bedrijfsarts en stop dus als neuroloog. Mijn grootste reden is dat ik mensen wil helpen te voorkomen om ziek te worden. Ik denk dat ik daar veel meerwaarde aan kan leveren. Niet in de rol van neuroloog, maar wel in de preventie. En met een kijk op IG die mijn cliënten mondiger en gelukkiger  maakt en minder ziek.”

We ronden het gesprek af, terwijl we ons realiseren dat we nog wel 100 vragen hebben! Het gesprek was fijn, hoopvol en gaf positieve informatie over een wending die we de laatste jaren meer zien in ons land: van  evidence-based behandelen met de nadruk op medicijnen en met (ook) leefstijlinterventies. We willen Drs. J. van der Wielen heel hartelijk bedanken voor de ruime tijd die zij nam voor onze vragen.

En we doen een oproep aan zoveel mogelijk medisch specialisten die met mensen met parkinson werken om kennis te nemen van het gedachtengoed van de IG en daar mee te gaan werken!