Parkinson Vereniging ondersteunt provinciale handleiding regulering bestrijdingsmiddelen
1 oktober 2025
Provincies zijn op zoek naar handvatten om het gebruik van bestrijdingsmiddelen in hun buitengebied te reduceren. Die zoektocht heeft meerdere oorzaken: de afname van biodiversiteit en de slechte staat van veel Natura 2000-gebieden, het beschermen van drinkwater en het halen van de doelen uit de Kaderrichtlijn Water (KRW) en de groeiende vraag om regulering vanuit verontruste burgers.
De wetenschap is steeds duidelijker over de link tussen bestrijdingsmiddelen en kanker, autisme en neurodegeneratieve ziekten zoals Parkinson en Alzheimer. In Nederland is het gebruik van bestrijdingsmiddelen per hectare bovendien, na Malta, het hoogste van Europa. Bestrijdingsmiddelen worden kilometers ver van de landbouwpercelen teruggevonden. In de natuur, de slaapkamer, huisstof en zelfs in de luiers van kinderen. Verder wordt steeds duidelijker dat middelen die zijn toegelaten, niet altijd veilig zijn. De toelatingsprocedure kijkt (o.a.) onvoldoende naar neurologische effecten bij mensen en intergenerationele effecten bij insecten. Ook het zogeheten ‘cocktaileffect’ wordt niet onderzocht: de schadelijke gevolgen van blootstelling aan een combinatie van middelen.
Roep om maatregelen
Daarom raken bestrijdingsmiddelen steeds meer in opspraak en is er een toenemende roep om maatregelen vanuit provincies. Binnen de landbouw is de bollenteelt de grootste verbruiker van bestrijdingsmiddelen en binnen de bollenteelt steekt de lelieteelt daar weer met kop en schouders bovenuit. Toch vindt er ook bollenteelt plaats in en rondom kwetsbare natuur, grondwaterbeschermingsgebieden en kwetsbare locaties zoals scholen, kinderopvang en woningen. Provincies hebben de taak om het grondwater, drinkwater en de natuur te beschermen tegen vervuiling met bestrijdingsmiddelen. Toch wordt er in Nederland nog volop gespoten in percelen die in of nabij kwetsbare natuurgebieden of drinkwatergebieden liggen. Daarnaast voelen omwonenden van met name lelieteelt zich steeds vaker genoodzaakt om naar de rechter te stappen. In verschillende zaken zijn burgers en milieuorganisaties door de rechter in het gelijk gesteld. Zo komen boer en burger tegenover elkaar te staan. Een zeer ongewenste, en ook onnodige, situatie. Provincies hebben binnen de nieuwe Omgevingswet namelijk verschillende mogelijkheden het gebruik van bestrijdingsmiddelen te reguleren. Daarnaast bestaat er voor provincies op grond van het Europese recht ook een plicht om het gebruik van bestrijdingsmiddelen in bepaalde kwetsbare natuur- en watergebieden terug te dringen.
Schone leefomgeving
Met dit rapport geven we provincies handvatten om te werken aan een schone leefomgeving, om de natuur, gezondheid en het milieu te beschermen en tegelijkertijd meer duidelijkheid te creëren voor agrariërs.