‘Wel,’ zegt de professor, ‘deze vaas staat symbool voor jullie leven. De stenen zijn de belangrijke zaken in je leven en zijn bepalend voor je geluk. De kiezelsteentjes zijn de andere dingen die er toe doen. De rest is slechts zand.
Als je de vaas niet eerst met grote stenen vult, krijg je die er later nooit meer bij. Wat zijn de grote stenen in jullie leven?’

Mijn  rode draad in dit leven is “medereiziger” zijn. Korte of wat langere tijd met iemand (studenten bijvoorbeeld) meereizen. Luisteren, vragen stellen en coachen.

Hoe ik omga met anderen is daarom een belangrijke vaardigheid voor mij. Als docent en coach heb ik vele trainingen gegeven over communicatie en beginnende docenten bewust gemaakt hoe belangrijk contact maken voor een leerkracht is. Communiceren doe je met alles wat je hebt. Met woorden, klanken, mimiek, houding, gebaren … alles staat in dienst van verbinden met de ander. Invoelend vermogen hoort daar zeker bij. Een bijzondere samenhang van onderdelen die elkaar als het ware vanzelf weten te vinden.

Sinds parkinson mijn reisgezelschap is komen versterken is intuïtief communiceren niet meer vanzelfsprekend. Onderdelen van die prachtige machinerie beginnen hun onderlinge samenhang te verliezen. Worden stroef, haperen of zijn op een dag ronduit verdwenen. Mijn mimiek verstrakt, houding verstijft, gebaren blijven achterwege, intonatie vervlakt en woorden … woorden … het lijkt wel of die verstoppertje spelen.

De praktijk leert dat het van vitaal belang is om met elkaar over veranderingen te blijven praten. Souff en ik worden dagelijks ingehaald door de werkelijkheid. "Nee, daar heb ik het niet over. Luister nou toch eens. Je luistert niet naar me", zegt Souff.  Ik stomverbaasd reageer kribbig. "Hoezo, ik geef toch antwoord. Waar heb je het over?" Het loopt uit op een fikse aanvaring, waarin ik steeds meer vastloop in mijn gevoel van onmacht om precies aan te geven waar volgens mij de schoen wringt. Om het dan helemaal niet meer te weten. Eenmaal tot rust gekomen wordt me  langzaamaan duidelijk dat het probleem bij mij vandaan komt. Ik laat te pas en te onpas woorden weg, blijkt. Dan denk ik het wel gezegd te hebben maar deed het niet. Verbazing, verwarring en irritatie wisselen elkaar dan af. Parkinson steekt dan zijn hoofd om de hoek en toont het vingertje ... "wel der bij blijven hè".

Maar ook mijn emotionele huishouding blijkt de dans niet te ontspringen. “Hé, ik maak een grapje”, roept Souff. “Dat heb ik wel door”, zeg ik. “Da’s dan niet te merken”, zegt ze. “Je kijkt ernstig en reageert serieus op de inhoud”. “Weet je meissie”, zeg ik. “Ik weet heus wel dat het humor is en begrijp de humor, maar voel het nog nauwelijks”.
Het is alsof de humor verstilt. Van dikke olieverf naar dundruk. Net als met een dierbare herinnering. Een prachtige foto van de hond, maar niet meer de hond zelf. Het is niet zo dat de humor opdroogt. Het verandert in een tweedimensionaal plaatje. Geen diepte meer.

De driedimensionale structuur van mijn lichaam verandert continu. Routes wijzigen of verdwijnen compleet. Onderdelen geven de geest. Neem het vermogen om je woorden diplomatiek in te kleden … blijkt de verpakkingsmachine te stotteren en komt het er heel anders uit dan ik bedoel en heb ik het gezegd voordat ik er erg in heb. Of nog gekker... ik denk dat het goed gezegd te hebben en dan blijkt het niet zo te zijn. Dat bedoel ik met dat de driedimensionale structuur van mijn lichaam verandert.

Mijn omgang met anderen is niet meer vanzelfsprekend. Iets wat heel belangrijk voor me is onthult steeds meer struikelblokken. Concours hippique met een constant wijzigend parcours.  

Ik doe mijn uiterste best om niemand pijn te doen. Dit is liefde. Als er iets gezegd moet worden en als het op de ene manier gezegd zou worden, zou het kwetsend zijn, probeer ik de liefdevolle manier te kiezen. Het zachtjes te zeggen, er goed over na te denken en het dan op de vriendelijkste en meest liefdevolle manier te zeggen. En af en toe … lukt dat.

Wat zijn de grote stenen in jouw leven?

 … ❤️ Eric