Het effect van wanen bij de ziekte van Parkinson op partners

Het effect van wanen bij de ziekte van Parkinson op partners

28 september 2021

Zoals bekend kan de ziekte van Parkinson een belasting vormen voor partners en mantelzorgers. Nieuw onderzoek heeft gekeken naar de ervaringen van partners en mantelzorgers van patiënten die last hebben van wanen. Wanen zijn overtuigingen die de betrokkene beschouwt als werkelijkheid, maar die niet met de werkelijkheid in overeenstemming zijn. 

Door: Werkgroep Wetenschapsnieuws

hallucinatieZo’n 16 % van de parkinsonpatiënten krijgt hier vroeger of later mee te maken. Voorbeelden van wanen zijn achtervolgingswaan, grootheidswaan, vergiftigingswaan, en jaloezie en ontrouwwaan. Wanen kunnen, naast visuele hallucinaties, optreden als bijwerkingen van geneesmiddelen voor de ziekte van Parkinson, maar ze kunnen ook ontstaan door de ziekte zelf. Bij visuele hallucinaties ziet men dingen die er niet zijn.

Onderzoekers hielden interviews met partners van 12 parkinsonpatiënten die last hadden van wanen. Daarbij is in het bijzonder gekeken naar zogenaamde jaloerse wanen, dat zijn wanen, vaak van seksuele aard, waarbij de patiënt denkt dat de partner ontrouw is. Alle geïnterviewden hadden hier mee te maken, met negatieve gevolgen voor hun welzijn èn voor de relatie. Pogingen om het uit te praten blijken vaak vruchteloos. Dat leidt dan tot vervreemding.

Vier thema’s kwamen steeds terug:

  1. In eerste instantie verbazing wanneer wanen voor het eerst optreden, en dan ook de vraag hoe ermee om te gaan.
  2. Voortdurende alertheid op nieuwe bizarre en bedreigende uitingen.
  3. Defensief gedrag om maar geen wanen uit te lokken.
  4. Een dubbelzinnige houding: enerzijds is men terughoudend om te praten over wanen met derden, omdat het vaak intieme zaken betreft, maar tegelijk heeft men ook behoefte aan ondersteuning.

De onderzoekers sluiten hun artikel af met een pleidooi voor meer voorlichting over gedragsveranderingen ten gevolge van een neurologische ziekte zoals de ziekte van Parkinson, voor patiënten en verzorgers. Ook moeten artsen zich ervan bewust zijn dat de impact van wanen op mantelzorgers vaak groter is dan bij routinegesprekken naar voren komt. Hulpverleners kunnen de drempel om te praten over wanen verlagen in een-op-een gesprekken met partners of  mantelzorgers, wat dan de weg opent voor betere psychologische ondersteuning.

 

Deutsch, C.J.; Robertson, N.; Miyasaki, J.M. Psychological Impact of Parkinson Disease Delusions on Spouse Caregivers: A Qualitative Study. Brain Sci. 2021, 11, 871. https://doi.org/10.3390/brainsci11070871

 

Terug naar boven