Berichten over Onderzoek: nieuws

Er bestaan momenteel nog geen geneesmiddelen, die de ziekte van Parkinson of sommige parkinsonismen kunnen afremmen of stoppen. Toch wordt er al meer dan 20 jaar onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van dergelijke middelen. Al eerder berichtten wij over onderzoek naar mogelijke nieuwe medicijnen tegen parkinson. Het hier beschreven onderzoek is een vervolg op deze eerdere studies.

Het is nog steeds lastig om vast te stellen dat iemand de ziekte van Parkinson heeft. Want pas als mensen moeilijk bewegen, wordt gezegd dat ze parkinson hebben en daardoor wachten mensen soms jaren op een juiste diagnose. De symptomen die in het begin voorkomen, zoals traagheid of trillende handen, kunnen ook door een andere ziekte komen. Bovendien worden klachten in de hele vroege fase vaak niet herkend als zijnde signalen van beginnende parkinson, zoals depressie, verstopping, reukverlies en bloeddrukproblemen. 

Uit onderzoek van dr. Paula Perez Pardo en Joshua Elford van de Universiteit Utrecht naar de Toll-like receptor 4 (TLR4), een soort ‘detector’ op onze cellen die helpt bij het herkennen van schadelijke stoffen zoals bacteriën, in darmcellen blijkt dat deze zowel in de darmen als in de hersenen een belangrijke rol speelt in de ziekte van Parkinson. Ze onderzochten wat de gevolgen zijn van het remmen van de receptor op de ontstekingsreactie die waarschijnlijk bijdraagt aan het ontstaan van parkinson.

Ongeveer de helft van de mensen met de ziekte van Parkinson lijdt aan onbedoeld gewichtsverlies, wat onder andere kan leiden tot een verminderde weerstand en langer herstel bij ziekte. Vermoedelijk zijn er meerdere oorzaken. Recent Taiwanees onderzoek laat zien dat veranderingen in de samenstelling van darmbacteriën ook een rol spelen.

Hoewel we al veel weten over parkinson bevat de ziekte nog veel raadselen. Eén van die mysteries ligt in het opmerkelijke feit dat roken de kans op het krijgen van de ziekte verkleint. Een recente Amerikaanse studie probeert het raadsel achter dit rookgordijn op te helderen.

Parkinson komt zelden alleen. De ziekte uit zich geregeld samen met een breed palet andere klachten, waarvan sommige zich al eerder aandienen. Een minder bekende klacht in dit palet vormen angststoornissen, die de kans op latere parkinson verdubbelen, zo blijkt uit recent Engels onderzoek.

Hersen-organoïden, ook wel mini-breintjes genoemd, worden gebruikt om onderzoek te doen naar hersenaandoeningen, zoals parkinson. Organoïden worden gemaakt in het lab, door donorcellen van een mens te laten groeien in 3D. Om onderzoek met organoïden te versnellen en te verbeteren, wordt er door de universiteit vaak samengewerkt met bedrijven. Deze bedrijven gebruiken organoïden bijvoorbeeld om nieuwe medicijnen te maken en te testen.

Er zijn verschillende geavanceerde therapieën waarmee hinderlijke on-off schommelingen beperkt kunnen worden. Daar is sinds kort een nieuwe methode bij gekomen: levodopapomp met toediening via de huid. De werkgroep wetenschapsnieuws maakte een samenvatting van een overzichtsartikel waarin deze onderhuidse toediening van levodopa uitgebreid beschreven wordt.

Men vermoedt dat parkinson zowel binnen de hersenen als elders in het lichaam kan beginnen. In een eerder nieuwsbericht bespraken we een studie die liet zien dat het meestal het één of het ander is, dus dat de ziekte meestal niet tegelijk binnen èn buiten de hersenen begint. Dat versterkt het vermoeden dat het mogelijk is om verschillende types van de ziekte te onderscheiden: ‘eerst de hersenen’ (‘brain first’) en ‘eerst het lichaam’ (‘body first’). Een recent artikel [1] geeft een overzicht van wat er nu bekend is.