Archief

Leefstijladvies als medicijn op basis van de nieuwste inzichten

Meer bewegen, stress verminderen en gezondere voeding verbeteren symptomen van parkinson en remmen de achteruitgang van de aandoening mogelijk zelfs af. Neuroloog en hoogleraar Bas Bloem van het Radboudumc geeft adviezen voor leefstijl bij parkinson op basis van de nieuwste wetenschappelijke inzichten.

Op maandag 3 november 2025 verdedigt Veerle van de Wetering - van Dongen het proefschrift 'Respiratory issues screened and explored in Parkinson's disease' aan de Radboud Universiteit.

Bij een deel van de mensen met gevorderde ziekte van Parkinson kan diepe hersenstimulatie (DBS) bepaalde klachten verlichten. Tijdens een operatie plaatst de neurochirurg twee piepkleine elektrodes in dat deel van hersenen dat een rol speelt bij beweging. De patiënt is wakker zodat een neuroloog de positie van de elektrodes kan controleren.  

Gastblog door Leon Koop

De ziekte van Parkinson is een progressieve neurologische aandoening die wereldwijd miljoenen mensen treft. Ondanks jaren van onderzoek blijft de exacte oorzaak van deze ziekte een mysterie. Wat wel duidelijk is, is dat het aantal diagnoses toeneemt, en ook in Nederland wordt intensief onderzoek gedaan om meer inzicht te krijgen in deze slopende ziekte. In deze blog vertel ik het persoonlijke verhaal van mijn vrouw, die twaalf jaar geleden de diagnose parkinson kreeg, en hoe wij samen de uitdagingen en hoopvolle momenten hebben beleefd.

Vorig jaar ging ik voor het eerst naar een diëtiste. De drempel was hoog. Ik vond dat ik zelf weer op gewicht moest kunnen komen. In december gaf de parkinsonverpleegkundige me een verwijzing, in mei had ik mijn eerste afspraak met een parkinsondiëtiste. Daarna steeg mijn gewicht weer.

Inmiddels hebben we de uitslag van de psychologische test. Zijn aandacht en tempo zitten op stoornisniveau. Geheugen en executieve functies waren zeer wisselend. De kans op dementie is groter dan bij gezonde mensen, maar dat treedt meestal op in het laatste traject van de ziekte. Wanneer dat zal zijn weet niemand, dus daar heb je ook geen houvast aan. We weten eigenlijk niet meer dan dat we al wisten. De uitslag was geen verrassing.

Bewegingsklachten bij de ziekte van Parkinson ontstaan door een gebrek aan de stof dopamine in de hersenen. De hersencellen die die stof produceren werken niet goed meer en sterven af. Er zijn allerlei processen die bijdragen aan het ontstaan van deze problemen. Een daarvan is het falen van de energiefabriekjes binnen de cellen, de zogenaamde mitochondriën. Recent onderzoek heeft laten zien dat de haperende energievoorziening bij proefdieren kan worden verbeterd door transplantatie van gezonde mitochondriën via de neus.

Een diagnose van de ziekte van Parkinson lijkt op het eerste gezicht eenduidig, zeker wanneer gesteld door een neuroloog. In de praktijk blijkt die eerste diagnose echter regelmatig niet te kloppen. Dat is niet geheel verrassend: de symptomen verschillen sterk per persoon. En andere, minder voorkomende parkinsonismen kunnen er in het vroege stadium sterk op lijken. Eerdere studies rapporteerden foutmarges van 5% tot 30% – een flinke spreiding die moeilijk is te verklaren. Toch is een juiste diagnose cruciaal voor een passende behandeling en een realistische prognose.

Het Centre for Human Drug Research (CHDR) in Leiden doet onderzoek naar een mogelijk nieuw middel voor de behandeling van de ziekte van Parkinson. De huidige behandeling van de ziekte van Parkinson onderdrukt sommige symptomen, maar vertraagt de verergering van de ziekte niet.
Uit eerder onderzoek is gebleken dat ongeveer 15% van de mensen met de ziekte van Parkinson een verandering heeft in het DNA, specifiek in het GBA1 gen. Het GBA1 gen zorgt ervoor dat een stofje genaamd GCase wordt aangemaakt. GCase helpt bij het afbreken van afvalstoffen in onze zenuwcellen. Door een verandering in het GBA1 gen werkt GCase minder goed en worden afvalstoffen minder goed afgebroken. Dit kan leiden tot schade in de zenuwcellen en bijdragen aan het ontwikkelen van de ziekte van Parkinson.