Berichten over Onderzoek: nieuws

De laatste tijd duiken er veel berichten op over nieuwe biomarkers bij de ziekte van Parkinson. Daarbij gaat het vooral over zogenoemde Seed Amplification Assays (SAA). Maar wat is dat precies en waarom is er zoveel belangstelling voor?

De Ziekte van Parkinson en Multiple Systems Atrophy (MSA) lijken veel op elkaar. Ze hebben met name één ding gemeen: een verkeerd gevouwen versie van het alfa-synucleïne eiwit (a-syn). De precieze rol van dit eiwit is niet helemaal duidelijk, maar waarschijnlijk speelt het een rol in het reguleren van dopamine in het brein. Dopamine wordt vooral aangemaakt in de substantia nigra dat zich bevindt in het middelste deel van de hersenen, en dat is ook waar verkeerd gevouwen a-syn zich graag ophoopt. Hoewel MSA en parkinson veel gemeen hebben, verlopen ze klinisch gezien toch anders. Zo heeft MSA vaak een ernstiger ziekteproces en een slechtere prognose. Het is van groot belang om zo vroeg mogelijk de twee aandoeningen te kunnen onderscheiden zodat er eventueel zo snel mogelijk medische maatregelen kunnen plaatsvinden om de progressie van de ziekten te beïnvloeden. Onderzoekers geloven dat het grootste verschil tussen de twee aandoeningen met name zit in de manier waarop de a-syn eiwitten gevouwen zijn.

In een eerder nieuwsbericht bespraken we onderzoek dat erop wijst dat de ziekte van Parkinson in de darmen kan beginnen. Daarbij werd aangenomen dat de ziekte zich naar de hersenen zou verspreiden via een bepaalde zenuw: de nervus vagus. Er werd ook nog een tweede route gevonden waarbij de ziekte via de neus in het reukgedeelte van de hersenen zou kunnen starten. Op grond daarvan onderscheidde men twee verschillende typen van de ziekte: ‘eerst de hersenen’ (‘brain first’) en ‘eerst het lichaam’ (‘body first’). Een nieuwe analyse laat nu zien dat er vermoedelijk nog een tweede route is van de darmen naar de hersenen. Daardoor zijn er dus eigenlijk drie verschillende typen.

Een recentelijk gepubliceerd onderzoek kan mogelijk van waarde zijn voor het vroegtijdig en op een eenvoudige manier diagnosticeren van de ziekte van Parkinson. Onderzoekers hebben namelijk ontdekt dat het netvlies van mensen met de ziekte van Parkinson anders reageert op lichtstimuli dan dat van gezonde mensen. Dit zou betekenen dat de diagnose Parkinson gesteld kan worden met behulp van een netvliesonderzoek. (Bron: ICT&Health.nl)

Wereldwijd hadden in 2016 6,1 miljoen mensen de ziekte van Parkinson, bleek uit een grootschalig onderzoek naar de wereldwijde ziektelast. Daarmee was het op dat moment de tweede meest voorkomende neurodegeneratieve ziekte. Het ging bovendien om een verdubbeling ten opzichte van 1990. Een groep Chinese onderzoekers wilde daarom voorspellen wat de ziektelast van parkinson zal zijn in 2050. Dit kan namelijk helpen bij het maken van de juiste beleidskeuzes rondom onderzoek, preventie en behandeling.

Hoe kun je mensen met de ziekte van Parkinson via apps en sensoren op een smartphone gaan helpen om langdurig een actieve leefstijl te onderhouden? Op die vraag is antwoord gezocht in het door ZonMw gefinancierde project Stepwise.

Dr. Jorik Nonnekes heeft een subsidie van €1,4 miljoen ontvangen van de Michael J. Fox Foundation om bewegingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson te onderzoeken. Zijn onderzoek richt zich op het bevriezen van het lopen, een aandoening waarbij patiënten het gevoel hebben dat hun voeten aan de grond vastzitten. Door de onderliggende mechanismen te bestuderen, wil Nonnekes nieuwe interventies ontwikkelen die de mobiliteit en levenskwaliteit verbeteren.

Bij de atypische parkinsonismevariant MSA-C, die in de kleine hersenen ontstaat (het cerebellum) is met name sprake van zogenoemde ataxie. Daarbij lukt het niet om nauwkeurig de vingers, handen of voeten te positioneren, maar schieten deze voortdurend voorbij de gewenste positie. Naast dit opmerkelijke verschijnsel is bij MSA-C ook sprake van verstoring van autonome functies, zoals de blaasfunctie en temperatuurregeling, maar ook cognitieve achteruitgang, depressie, angststoornissen en parkinson-achtige symptomen. Voor MSA-C bestaat geen behandelmethode.

Stigma is een sociaal fenomeen waarbij mensen een negatief label opgeplakt krijgen vanwege een bepaald kenmerk. Het leidt veelal tot vooroordelen, discriminatie en uitsluiting. Bij parkinson dragen symptomen zoals een verstarde gezichtsuitdrukking bij aan stigmatisering. Dit kan grote gevolgen hebben, zoals schaamte of verlies van eigenwaarde. Britse onderzoekers wilden daarom weten wat de impact van stigma bij parkinson is en hoe deze stigmatisering verminderd kan worden.